Сылааһынан угуттуур сааскы чэмэлкэй күннэр үүннүлэр. Оҕо да, улахан да дьон айылҕа уһуктуутун сэргэ үөрэ-көтө сылдьаллар – дууһа ыллыыр, саҥа иэйии үөскүүр. Улуустааҕы «Уһуктуу» түмсүү (сал. Галина Аммосова) чилиэннэрин саас кэрэ көстүүтүгэр аналлаах хоһооннорун уунабыт.
1-кы Хоро нэһилиэгин олохтооҕо, Чараҥ орто оскуолатыгар уруһуй, төрүт култуура учуутала Антонина Бурцева–Далаһа 2020 с. Арчы дьиэтин иһинэн ыытыллыбыт Улуу Кыайыыга аналлаах хоһоон күрэҕин кыайыылааҕа, 2023 с. өрөспүүбүлүкэтээҕи оҕолорго фантастика кэпсээн күрэҕэр 2-с миэстэлээх, өрөспүүбүлүкэ иһинэн өс хоһооннорунан суруллубут кэпсээн, улуус иһигэр суруйар дьон марафоннарын, 2024 с. алын кээмэйдээх драма суруйуутун кыайыылааҕа.
Ньургуһун – ньургун кыыс
Ньургуһун – ньургун кыыс,
Түү куйаххын кэтэҥҥин
Халыҥ хаар хахханы
Хайытан сырдыкка таҕыстыҥ.
Тымныынан бүрүллэн турбут
Хоту тыйыс тыыныгар
Күн күлүмүн күүһүрдэн
Саһаран сылааһы тарҕатаҕын.
Подснежник – храбрая воительница
Подснежник – храбрая воительница
В меховых доспехах,
Штурмуя снежную крепость,
Вырвалась на белый свет.
Покрытым лютыми морозами
В северном далеком краю
Своим желтым нежным цветом
Прибавляешь солнечную теплоту.
Өнөр нэһилиэгин олохтооҕун, «Мүрү саһарҕата» хаһыат уопсастыбаннай кэрэспэдьиэнин Варвара Парникова–Үүйэ хоһоонноро кэлиҥҥи сылларга ырыа буолан көттүлэр, ырыаларыгар клип уһуллубута. Ол курдук 2022 сыллаахха Татьяна Кириллина матыыбыгар «Дойдум ахтылҕана», «Нарын сибэкки сардаана», 2023 сыллаахха «Сырдык санаам кыырпахтара «, 2020 сыллаахха Николай Протопопов матыыбыгар «Тула хаар, хаар», 2021 сыллаахха «Ньургуһуннар», » Хатыҥнар», 2022 сыллаахха Леонид Ушницкай матыыбыгар «Дойдум сайына» ырыалар айылланнар ылланаллар.
Сэргэҕиэн, сааскы күн
Ыл көрүүй, күммүт уота
Чаҕылхайын тыгара,
Чалбах уутугар күлүгэ
Күлэ-үөрэ тырымныыра.
Сэргэҕиэн, сааскы күн
Хатыҥчааммыт уһуктан,
Куба маҥан субата
Кылбааран көстөрө.
Харалдьык сирдэргэ
Хаарбыт ууллан халыйда,
Сүүрүк буолан оонньоото,
Халдьыгырыы уһунна.
Сааскы ырыаҕа уйдаран
Күөрэгэй дьырылыа,
Сыһыыбытын киэргэтэн
Ньургуһуммут тыллыа.
Мүрү нэһилиэгин олохтооҕо Борис Лугинов–Борис Борогонскай 2010 сылтан урбаан эйгэтигэр үлэлиир. Хоһоонноро 2017 сылтан «Мүрү саһарҕата» хаһыакка, «Чолбон» сурунаалга бэчээттэнэллэр. СӨ «Айар аартыктар аргыстара» түмсүү чилиэнэ. 2018 сылтан СӨ иһинэн ыытыллыбыт «Кындыа кыһын барахсан», «Ийэ дойдуга таптал», «Бриллиантовые нотки» Х фестивальга икки төгүл I истиэпэннээх лауреат, «Таптал истиҥ иэйиитэ», «РУБАИ» жанрга, о.д.а. үгүс өрөспүүбүлүкэтээҕи куонкуруска Гран-при лауреата, бастакы истиэпэннээх лауреата, номинация хаһаайына анал ааттары сэргэ, 2022 сыллаахха Саха сирин эдэр суруйааччыларын XXIII сүбэ-мунньаҕын дэлэгээтэ буолбута, 2023 с. «Олоҥхоһут сыдьаана» бэлиэни туппута.
Уруйдан-айхаллан, сандал саас!
Уһун кыһыммыт хонуктара,
Унньуктаах тымныыта тохтоотор,
Улугуран турбуту түөрэ
Улук ууларыттан босхолоон
Уһуктуоҕа сааскы айылҕа!
Уруйдан эн, сааскы айылҕа,
Уруйдан-айхаллан, сандал саас!
Уран оҥоһук чопчулара
Урутаан таммаҕа тыаһаатар,
Уу-чуумпу нууралы олоччу
Ураты сэргэхситэ тыыннаан
Уһансыаҕа сааскы айылҕа!
Уруйдан эн, сааскы айылҕа,
Уруйдан-айхаллан, сандал саас!
Улар кыыл маһы тоҥсуйара
Утары тыаттан иһилиннэр,
Уус киһи чочутун тыаһыныы
Умсугутар алыбар кууһан
Уйгуурдуоҕа сааскы айылҕа!
Уруйдан эн, сааскы айылҕа,
Уруйдан-айхаллан, сандал саас!
Удьуор дойдулар өстөөхтөрүн
Урусхал күүһэ өһүлүннэр,
Уйан дууһалаах биир сомоҕо
Улуу Арассыыйа Хотуннуун
Уоскуйуоҕа сааскы айылҕа!
Уруйдан эн, сааскы айылҕа,
Уруйдан-айхаллан, сандал саас!
Утум салҕанар сарыаллара,
Уйгулаах олоҕо түстэннэр,
Унаар буруо уотун төлөннүү
Урааҥхай саха сарсыҥҥытын
Уһаарыаҕа сааскы айылҕа!
Уруйдан эн, сааскы айылҕа,
Уруйдан-айхаллан, сандал саас!
Елена Сыроватская, уопсас. кэрэсп.