Кыстыкка киирии кэмигэр хайа да нэһилиэккэ үлэ-хамнас сааһыланар, тымныы кыһыҥҥа бэлэм күүһүрэр. Мүрү нэһилиэгин дьаһалтатын баһылыгын э.т. Прокопий Румянцев улуус киинэ кыстыгы көрсө туох үлэ-хамнас ыытылларын туһунан иһитиннэрдэ:
– Нэһилиэкпит олохтоохторунбиир тыын боппуруостарынан чааһынай дьиэлэри киинтэн ититии ситимигэр холбооһун буолар. Бу хайысханан нэһилиэк дьаһалтата сылын аайы былааннаах үлэни ыытар. Быйыл уопсайа 117 чааһынай дьиэни ититии ситимигэр холбуур сыалтан 6 км тахса усталаах теплотрасса, «Радиотумул» хочуолунайыгар эбии икки 800 кВт кыамталаах хочуоллар кэлэн туруохтаахтар.
Бороҕоҥҥо «Радиотумул» түөлбэҕэ 57 ыал, «Эрчим» түөлбэҕэ 13 ыал уонна Мындааба бөһүөлэгэр 47 ыал ититии ситимигэр холбонон, Мындааба бөһүөлэгэ 100%, нэһилиэк үрдүнэн 71% ититии ситимигэр холбонуу көрдөрүүтүгэр тахсыахтаахпыт.
Киинтэн ититии үлэтин Радиотумулга улуус уопуттаах сыбаарсыктара Михаил Окоемов, Николай Атласов, Александр Алексеев, Мындаабаҕа Захар Гоголев биригээдэлэрэ толороллор.
Эһиил Радиотумулу уонна Бороҕон илин өттүгэр олорор ыалларбытын 100% ититии ситимигэр холбуур сыал-сорук турар. Маны ситиһэргэ нэһилиэк уонна улуус дьаһалтата «Армон» уонна «ТМС+» чааһынай тэрилтэлэри кытта үлэни ыыта сылдьар.
Эбии икки хочуолунай тутуллан уопсайа 263 чааһынай дьиэҕэ ититии ситимэ киириэҕэ.
Ону тэҥэ СӨ ДьУоКХ ГУТ ылыммыт инвестпрограмматынан «Фонд содействия реформированию ЖКХ» үбүлээһининэн «Дьол» хочуолунай оннугар 2,4 МВт кыамталаах «Запад-1» хочуолунай тутуута саҕаланан, Бороҕон сэлиэнньэтин арҕаа өттүгэр 170 чааһынай дьиэни ититиинэн хааччыйыахтаах.
Бу түгэҥҥэ Мүрү нэһилиэгэ 100% ититии ситимигэр холбонуу көрдөрүүтүгэр тахсыахтаах.
Суол-иис чааһыгар киирдэххэ, быйыл уопсайа 7,540 км усталаах 19 уулуссаҕа өрөмүөн үлэтэ ыытылынна. Тоҥоруу түһүөн иннинэ нэһилиэк иһинээҕи суоллары көннөрөргө грейдер тахсыаҕа, уулусса сырдатар лаампаларын уларытыыга үлэ бара турар, уопсайа 76 лаампа уларыйыахтаах.
Суол эһиилги өрөмүөнүгэр, уулусса сырдатыытыгар, дьон хаамар тротуарын оҥоруутугар былааммытын оҥостуохпут.
Биир сүрүн сыалбытынан Ленин уулуссатын толору асфаллааһын буолар. «ХОТ» ПФ бырайыактыыр фирманы кытта быйыл сөбүлэҥ түһэрсэн ахсынньыга диэри бырайыак түмүктэнэн, судаарыстыбаннай экспертизаны ааһара былааннанар. Билиҥҥи туругунан, инженернэй изыскание үлэтэ түмүктэнэн, бырайыактааһыҥҥа киирдилэр.
Бу бырайыагынан Сахабыт сирин транспорга, суол хаһаайыстыбатыгар уонна тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэлэрэ ыытар куонкурустарыгар сайаапкалыыр сыал-сорук турар.
Бороҕон уонна Мындааба иһигэр урукку сылларга элбэх тохтобуллаах автобус сырыыта тэриллибитин олохтоохтор биһирииллэрэ.
Быйыл саҥа автобус кэлиэҕэ.
Дьону хаарбах дьиэттэн көһөрүүгэ үлэ эмиэ тэтимнээхтик ыытылла турар. Быйыл ахсынньыга илин Пушкина 7 аадырыска икки 30 квартиралаах уонна Лонгинова 29/1 аадырыска 48 квартиралаах түөртүү этээстээх таас дьиэлэргэ саҥа хаһаайыннар киириэхтэрэ.
2025 сылга диэри эбии өссө 4 саҥа таас дьиэ тутуллара былааннанар.
Ону тэҥэ «Эдэр исписэлиистэри дьиэнэн хааччыйыы» бырагырааматыгар киирсэр сыалтан, Бороҕоҥҥо Лонгинов уулуссатын 48 аадырыһыгар 4 квартиралаах дьиэ бырайыага бигэргэннэ.
Оттон нэһилиэкпит кэрэ көстүүтэ «Мүрү кытыла» бырайыагынан быйыл 50 мөлүйүөн федеральнай грант кыайаммыт, үбэ-харчыта хамсаан аукцион биллэриэхпит. Мүрүбүт кытыла өссө тупсан, аныгылыы көстүүлэнэн, кыра саастаах оҕолорбутуттан саҕалаан аҕа саастаах ытык дьоммутугар тиийэ биир саамай сөбүлээн сылдьар сирдэрэ буолуо диэн эрэллээхпин.
Бу бырайыак эһиил үлэҕэ киирэрэ былааннанар.
2024 сылга «Формирование комфортной городской среды» федеральнай бырагыраамаҕа Бороҕоннооҕу сынньалаҥ уонна култуура пааркатын бырайыагынан кыттан 100 мөлүйүөн федеральнай граны ылар сыал-сорук турар.
Бырайыакка сцена, трибуна, Таптал искибиэрэ уонна үҥкүүлүүр былаһаакка уларыйан, аныгылыы көстүүлээх буолаллар. Эбии Олоҥхо искибиэрэ, сылы эргиччи үлэлиир оҕо оонньуур, дьон-сэргэ сылдьар сылаас павильона, спортивнай зона уонна футкорд баар буолара былааннанар. Сүүрэр, хаамар, скандинавскайдыыр дьоммутугар асфалламмыт дорожка, уот остуолбалара уонна аныгылыы дизайнаах ыскамыайкалар туруохтара, урукку аарка реставрацияланан туруоҕа.
Бу бырайыагы өрөспүүбүлүкэбитигэр биир бастыҥ «База-14» диэн тэрилтэни кытта сөбүлэҥ түһэрсэн үлэлэһэ сылдьабыт.
Светлана Сивцева