Дьыл эргиирин быһыытынан кураан сыллар эргиллэн эрэллэр диэн сылыктааччылар да, күнү-дьылы кэтээн көрөр сулууспа да бары этэллэр. Онон онно оҕустарбат туһугар үлэ билиҥҥиттэн саҕаланыахтаах. Былырыыҥҥы өҥ дьыл быйаҥыттан уурунан хаалыы баар буолара ситиһиллиэхтээх. Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин бөлөҕө кэлэн барыытыгар сүрүн кэпсэтии ол туһунан буолла. Ол сырыы уонна инники соруктар туһунан улуустааҕы тыа хаһаайыстыбатын управлениетын начальнига Петр ПОПОВ маннык кэпсээтэ:
– Петр Петрович, улуус тыатын хаһаайыстыбатын салаатын салайбытыҥ аҕыйах ый буолла. Бу кэм иһигэр балачча хамсатыылаах үлэ тэрилиннэ. Холобур, тыа хаһаайыстыбатын миниистирэ, кини солбуйааччыта даҕаны саҥа ананаат да манна кэлэ сылдьыылара элбэҕи этэр, үлэ түмүктээх буоларыгар тиэрдэр. Дьэ, туох инники сорук, былаан турарый?
– Бу үлэҕэ ананаат даҕаны, бастатан туран, тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин кытары ыкса ситимнээх үлэни ыытарга сорук туруоруммутум. Ол түмүгэр үлэ былаана торумнанан, түмүктэрэ көстөн эрэллэр. Билигин сүрүн сорукпут кураан сыллар кэлиилэригэр оҕустарбат курдук үлэни ыытыы буолар. Министиэристибэни кытары үлэ эмиэ ол тула барар. Быйыл кураан сайын буолуо дииллэр. Ону син аһарыахпыт. Былырыын күһүн сир ньүөл тоҥмута уонна үрэхтэр кыра уулаахтар. Онон орто үүнүүнү биэриэхтэрэ. Былырыын өҥ сайын буолан, быйыл онтон ордубут 3 382 тн кур оттоохпут.
Аһыҥа кураан аргыһа буоларын бары билэбит. Былырыын алта нэһилиэккэ аһыҥа турбута. Ол иһин, быйыл 80 лиитэрэ аһыҥа эмин ыллыбыт. Ити эрээри, ону ыларга биир да нэһилиэк сайаапка түһэрэ илик. Сыанатын ыарырҕатар курдуктар эрээри, ааҕан көрдөххө, 1 гааҕа сөп буолар эмп 200 солкуобай буолар. Ону өйдөөн ылыахтарын наада. Эмтиир тэриллэр хас да нэһилиэккэ бэйэлэригэр бааллар. Эһиил бары нэһилиэктэргэ баар буоларын ситиһиэхпит.
Улуус салалтатын кытары күүскэ үлэлэһэн, тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин “Сүөһү аһылыгын бэлэмнээһин” бырагырааматыгар кыттан 11 мөл. 80 тыһ. солк. көмө харчыны ыллыбыт. Ити ааспыт сыллааҕар 2 мөл. солк. элбэх. Бу харчыбытынан 131 тн ыһыы сиэмэтин атыыластыбыт, 22,4 км бүтэй оҥоһуутугар барыаҕа, ону тэҥэ бу күннэргэ 11 “МТЗ-82” тыраахтар, икки сеялка, биир сенаж оҥорор комплекс, биир почвофреза, сиэмэ куурдар, ыраастыыр тэриллэр кэлиэхтэрэ.
Бэйэбитигэр уотурба оҥоро сатаабыппыт ыраатта. Былырыын уотурба оҥорор собуот тэриллэрэ барыта кэлэн туруоруу үлэтэ саҕаламмыта. Ол барыта ситэн атырдьах ыйыгар үлэҕэ киириэҕэ. Оччоҕо улууһу бүтүннүү уотурбанан хааччыйар буолуохпут. Кыамтата онно эппиэттиир.
Бу кылгас кэм иһигэр биһиги улууспутугар тыа хаһаайыстыбатын миниистирэ Артем Александров иккитэ кэлэ сырытта. Икки хонуктааҕыта аны миниистири саҥа анаммыт солбуйааччы Сахаяна Павлова кэлэн барда. Онно биһиги улууспутугар уһун сыллаах от сиэмэтин хомуйар анал хаһаайыстыбаны тэрийэргэ кэпсэтии барда. Оннук хаһаайыстыба “Биэттэ АГРО” ХЭТ баазатыгар тэриллиэҕэ. Ол аата баатаҕайдар бурдук ыһалларын таһынан элбэх сыллаах оту ыһан, ол сиэмэтин хомуйан илин эҥээр улуустары барытын хааччыйар буолуохтара. Быйыл 70 гааҕа элбэх сыллаах оту ыһан саҕалыаҕа. Бу саҕалааһыны министири солбуйааччы Сахаяна Павлова ыһыы үлэтин сүрүннээччи буоларын быһыытынан толору өйүүрүн биллэрдэ.
Оҕуруот аһын үүннэриини 1,5 бүк улаатыннарар сорук турар. Манна кэпсэтии барда, тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтэ эһиилгиттэн үбүлээһинин көрөргө сөбүлэстэ.
“Лена – Мүрү” уу ситимин курааны утары охсуһууга туһанар туһунан кэпсэтии барбыта ыраатта. Ол дьэ, оннуттан хамсаата диэххэ сөп. Ол быһыытынан, уу ситимэ ааһар Суотту, Бороҕон, Бэрт Ууһун, Хоро нэһилиэктэрин бааһыналара, ходуһалара ньүөлсүтүллэр буолуохтара. Онно анал бырагыраама оҥоһуллан, эһиилгиттэн үлэ барыаҕа. Миниистир солбуйааччытын кытары мелиорация управлениетын салайааччыта Дмитрий Махаров тахса сырытта. Кинилиин маннааҕы филиалга баар, кыахтарын ситэ туһаммакка таах кэриэтэ турар сири-уоту көннөрүүгэ туттуллар тиэхиньикэни ходуһа оҥоһуутугар, кэҥэтиитигэр туттарга собүлэстибит. Онон курааҥҥа оҕустарбат туһуттан үлэ былааннаахтык баран эрэр.
Оттооһун кэмигэр тиэхиньикэ саппааһа манна, бэйэбитигэр суоҕа элбэх ыарахаттары үөскэтэр. Ол иһин “Сельхозтехники Якутии” ХЭТ ген. дириэктэрин Ньургун Гольдеровы кытары кэпсэтэн тыраахтар, оттуур тиэхиньикэ саппааһын атыылатарга сөбүлэстэ. Ону урбаанньыт Егор Бурнашев маҕаһыыныттан атыылаһыахха сөп. Салгыы Руслан Федотов манна маҕаһыын аһарыгар кэпсэтии бара сылдьар. Ол да ситиһиилээх буоларыгар эрэнэбин.
– Петр Петрович, улууспутугар тыа хаһаайыстыбатын инники сайдыытыгар торумнаммыт былаан олоххо киирэригэр эрэнэбит. Ситиһиилээх үлэни баҕарабыт.
Афанасий Копырин