Биһиги, Винокуровтар, Башариннар, Стручковтар аймахтар, Мүрү 2-с нүөмэрдээх орто оскуолатыгар Светлана Дмитриевна Солдатова аатын иҥэрэри туруорсабыт. Светлана Дмитриевна Саха Өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх учуутала, РФ норуотун үөрэҕириитин туйгуна, үлэтэ «СӨ учууталлар Учууталлара» «Киһи килбиэнэ» үрдүк бэлиэлэринэн биһирэммит учуутал, Уус Алдан улууһун Мүрү, Бэрт Уус нэһилиэктэрин, Усуйаана, Уус Алдан оройуоннарын бочуоттаах олохтооҕо.
Светлана Дмитриевна Солдатова 1947 сыллаахха сэтинньи 20 күнүгэр Уус Алдан Бороҕонугар төрөөбүтэ. 1967 сылтан ыла, Мүрү орто оскуолатыгар пионердар баһаатайдарынан үлэтин саҕалаабыта. Пионерияҕа ыыппыт улахан үлэтэ, уопута улуус таһымыгар үрдүктүк сыаналаммыта. Лөгөй орто оскуолатыгар история учууталынан өрө тахсыылаахтык үлэлээбитэ.
1979-1989 сылларга Мүрү 8 кылаастаах оскуолатыгар үс сыл дириэктэри солбуйааччынан, сэттэ сыл дириэктэринэн өрө күүрүүлээхтик үлэлээбитэ. Бу сылларга оскуола материальнай-техническэй баазата хаҥатыллыбыта, үөрэтиигэ кабинет систиэмэтэ олоххо киирбитэ. Ити барыта биллэн турар, оҕо билиини ыларыгар улахан көдьүүстээх буолбута. Кабинет систиэмэтин көрүүгэ оскуола өрөспүүбүлүкэ таһымыгар үһүс бочуоттаах миэстэни ылары ситиспитэ.
Светлана Дмитриевна оскуоланы салайар кэмигэр «Дьоҕур» кыраайы үөрэтэр кулууп, «Кэнчээри» үҥкүү-ырыа ансаамбыла, оскуола спортивнай хамаандалара ситиһиилээхтик үлэлээбиттэрэ.
Оскуола оҥорон таһаарар тэрилтэни кытта ыкса ситимнээх үлэтэ олохтоммута. Тэрилтэлэр оҕолор сайыҥҥы сынньалаҥнарын тэрийиигэ, өрөмүөн үлэтигэр кытыннарыыга ылсан үлэлээбиттэрэ. Социалистическай куоталаһыы түмүгүнэн көһө сылдьар Кыһыл Знамяны оскуола биэс төгүл ылбыта, кэлин Знамя оскуолаҕа букатыннаахтык хаалбыта.
Светлана Дмитриевна оскуолаҕа дириэктэрдиир да эрдэҕинэ, учуутал идэтиттэн тэйбэтэҕэ – аһаҕас уруоктары ыытара, дакылаатынан педагогическай ааҕыыларга олус көхтөөхтүк кыттара, сырдатар үлэни күүскэ ыытара. Кини 1984 сыллаахха бастыҥ пропагандист-сырдатааччы быһыытынан КПСС уобаластааҕы кэимтиэтин Бочуотун дуоскатыгар киирбитэ.
1989-1991 сылларга Уус Алдаҥҥа норуот үөрэҕириитин инспиэктэринэн үлэлээбитэ. Бу кэмҥэ Светлана Дмитриевна оскуола салайааччылара, эдэр учууталлар идэлэрин таһымын үрдэтиигэ күүскэ үлэлээбитэ.
1991 сыллаахха дьиэ кэргэнин балаһыанньатынан Усуйаана оройуонугар көһөн, Хайыр ситэтэ суох оскуолатын дириэктэринэн үлэлээбитэ. Бу кэмнэргэ нэһилиэккэ алын сүһүөх эрэ оскуола баара. Светлана Дмитриевна сыралаах үлэтин үтүө түмүгэ көстөн, биллэн барбыта. Ол иһин, кинини Усуйаана оройуонун РайОНО-тун сэбиэдиссэйинэн анаабыттара. Бу кэмнэргэ кини салайар отдела үөрэҕириигэ араас элбэх систиэмэни олоххо киллэрбитэ. Ол иһигэр, элбэх омуктаах оробуочай бөһүөлэктэргэ национальнай оскуола концепциятын чэрчитинэн казах, осетин, украина тылларын уонна литератураларын үөрэтии тэриллибитэ. Итини биллэн турар, дьон-сэргэ, уопсастыба биһирии ылыммыта. Уяндино диэн эбээн сэлиэнньэтигэр ситэтэ суох оскуоланы аһан үлэлэппиттэрэ. Ол оскуола 1995 сыллаахха бүтүн Арассыйатааҕы көрүүгэ бастыҥ оскуола аатын ылары ситиспитэ.
Эмиэ бу кэмнэргэ учууталлар гостиницалаах дьиэлэрэ баар буолбуттара. Манна тыа сирин учууталлара хоно сытан библиотекаҕа, компьтернай кылааска эбии дьарыктанар кыахтара үөскэтиллибитэ.
1993 сыллаахха физика-математика хайысхалаах оскуоланы интэринээттээх гимназия таһымыгар диэри үүннэрбиттэрэ, сайыннарбыттара. Дьоҕурдаах оҕолор ыраах сытар сэлиэнньэлэртэн кэлэн үөрэнэллэригэр усулуобуйа тэриллибитэ. Бу оскуола элбэх көлүөнэ ыччакка улахан, чиҥ билиини биэрбитэ кыратык да саарбахтаммат.
Бу бүтүн дойду үрдүнэн чэпчэкитэ суох кэмнэр этилэр. Уһук Хоту сиргэ хостуур промышленность үлэтин тохтоторго күһэллии баара. Аҥаардас Усуйаана улууһугар 5 нэһилиэнньэлээх пууну суох оҥорбуттара. Ити түмүгэр 7 оскуола, 15 дьыссаат сабыллыбыта. Ити кэмнэргэ Депутатскайдааҕы хайаны байытар кэмбинээт эмиэ сабыллыбыта. Үөрэх управлениетын, олохтоох салалта быһаччы үлэлэринэн атын регионнарга, өрөспүүбүлүкэ араас муннуктарыгар көһөн барааччыларга дьоһун көмө оҥоһуллубута. Итиниэхэ барытыгар Светлана Дмитриевна киллэрбит кылаата кырата суох этэ.
Светлана Дмитриевна 1997–2008 сылларга үөрэҕирии министиэристибэтигэр үлэлээбитэ, учууталлар социальнай өттүнэн көмүскэллээх буолууларын хааччыйбыта. Кылаабынай аттестационнай хамыыһыйа сэкирэтээринэн 10 сыл устата өрө тахсыылаахтык үлэлээбитэ. Светлана Дмитриевна үгүс сыраны эрэйэр үлэтин түмүгэр, 1999-2007 сылларга үрдүкү категориялаах учууталлар ахсааннара 6%-тан 22-24%-ҥҥа диэри үрдээбитэ. Учууталлар, оскуола үлэһиттэрэ социальнай өттүнэн көмүскэллээх буолуулара хааччыллыбыта. Светлана Дмитриевна Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр «Обеспечение жильём работников образования выезжающих в северные и арктические улусы» судаарыстыбаннай бырагыраама, онтон да атын нуорма-быраап элбэх докуомуннарын ааптардарынан буолбута.
Светлана Дмитриевна элбэх сыллаах үлэтин түмүгүн мунньан, педагогическай наука хандьыдаата учуонай истиэпэни көмүскээбитэ.
Кини үөрэх министиэристибэтигэр үлэлиир кэмигэр өрөспүүбүлүкэ араас оскуолаларыгар элбэхтик сылдьыбыта. Ол былаһын тухары эдэр салайааччыларга, учууталларга оҥорбут көмөтө муҥура суох элбэх. Аҕыс сыл колледжтар үлэлэрин иилээбитэ-саҕалаабыта. Ол иһигэр өрөспүүбүлүкэҕэ наадалаах специалистары бэлэмнээн таһаарарга ураты улахан болҕомтотун уурбута.
Светлана Дмитриевна Саха Өрөспүүбүлүкэтин наукаларын Академиятыгар 2009 сылтан ыла үлэлээбитэ. Бу кэмнэргэ кини эдэр көлүөнэ учууталларга баай уопутун үллэстиигэ, иҥэриигэ киэҥ далааһыннаахтык үлэлээбитэ. Академия сайдыытыгар да сүҥкэн тус кылаатын киллэрбитэ.
Светлана Дмитриевна төрөппүт оҕолоро бары үөрэҕирии эйгэтигэр дириҥ хортуулаахтык, ситиһиилээхтик үлэлии сылдьалларыттан үөрэбит.
Светлана Дмитриевна киһиэхэ эрэ сөбүлэтэр сымнаҕас майгылааҕа, лоп-бааччы тыллааҕа. Кини талан ылбыт идэтин дириҥник баһылыырга олоҕун тухары дьулуспута, элбэҕи ааҕара. Ол да иһин, киэҥ билиилээҕэ-көрүүлээҕэ. Кини учуутал буоларга айылҕаттан айыллыбыт курдуга. Олоҕун тухары дьон-сэргэ махталын, тапталын ылыан ылара.
Биһиги аймах бары биир саамай убаастыыр, таптыыр, киэн туттар киһибит – кини этэ. Биһиги, Мындааба оҕолоро бары Мүрү 8 кылаастаах оскуолатын бүтэрэн, онтон салгыы Мүрү орто оскуолатыгар үөрэнэн, олох киэҥ аартыгар эрэллээхтик үктэммиппит.
Светлана Дмитриевна нэһилиэк, улуус, өрөспүүбүлүкэ таһымыгар өрө тахсыылаах, күүрүүлээх, сөҕүмэр ситиһиилээх үлэтигэр сүгүрүйэн, махтанан туран Мүрү 2-с нүөмэрдээх орто оскуолатыгар кини аатын иҥэрэргэ этии киллэрэбит.
Мындаабаттан Винокуровтар, Дьокуускайтан Винокуровтар, Башариннар, Стручковтар дьиэ кэргэттэрэ