Быйылгы сайыммыт бэс ыйыгар ардаабакка, кураан, итии күннэр тураннар туораахтаах культура үүнүүтүгэр мэһэйдэри үөскэттэ. Туораахтаах культура 1311 82 гектар ыһыллыбыта. Мантан 277 59 га сэлиэһинэй, 1034 23 га эбиэс. Хаһаайыстыбалар “Туймаада”, “Приленская 19” сэлиэһинэй, “Виленская” эбиэс көрүҥнэрин ыһыынан дьарыктаналлар. Бу көрүҥнэри республикабыт учуонайдара айан таһаарбыт буоланнар, олохтоох усулуобуйаҕа төһө да кураан күн-дьыл турдар, сааскы өттүгэр сииги куоттарбакка, минеральнай уоҕурдууну киллэрэн технологияны тутуһан ыстахха орто үүнүүнү биэрэллэр.
Улууска “Биэттэ-агро” ХЭТ, “ИП Илларионов” КФХ республикаҕа анал сиэмэ хаһаайыстыба быһыытынан үлэлииллэр. Суперэлита, элита, репродукционнай сиэмэни ыһаннар, сааскы ыһыыга улуус, республика хаһаайыстыбаларыгар, зерновой хаһаайыстыбаларга элитнай сиэмэни, сүөһү аһын культуратын ыһааччыларга репродукционнай сиэмэни атыылаан хааччыйаллар.
Быйылгы сылга “Саһылыкаан” кооператив салайааччытынан Владимир Бурнашев үлэтин сүрдээх тэтимнээхтик, хаачыстыбалаахтык оҥорон, төһө да болдьоххо кыратык хойутаатар, орто үүнүүнү ылар туруктаах. Бу кооператив комбикормовай собуокка уонна сылгы аһылыгар зернофураж атыылыаҕа.
Барыллааһын быһыытынан, улуус үрдүнэн 1400 тн сиэмэ хомуллара сабаҕаланар. Быйылгы сылга хомуур үлэтин “Биэттэ-агро” ХЭТ атырдьах ыйын 10 күнүттэн “Туймаада” сэлиэһинэйтэн саҕалаата. Хомуур икки күнүн түмүгүнэн, атырдьах ыйын 12 күнүгэр 51 гектар хомуллан, 70 тн сиэмэ ыскылаакка киирбитэ. Арыый эрдэ хомуйуу – туруйалартан былдьаһан, сиэмэ ситтэ эрэ кэтии сылдьан сыыйа хомууру ыытыахтара. Кэмигэр хомуйбакка хойутаатаххына туруйалар сиэн, тэпсэн үүнүүтэ суох хаалыаххын сөп.
Маны таһынан “Биэттэ-агро” ХЭТ элбэх сыллаах от сиэмэтин ыһан, ол сиэмэтин хаһааныыга үлэлэһиэҕэ. Быйыл 50 га сиргэ элбэх сыллаах оту от ыйын 15 күнүгэр ыспыта. Аны бу күннэргэ “Озимай” оруос сиэмэтин ыһыаҕа.
Бу барыта улууспутугар сааскы ыһыыга эбиэс, элбэх сыллаах оттор сиэмэлэринэн 100% бэйэбит хааччынарбытыгар туһуланар. Күһүҥҥү хомууру хаһаайыстыбаларбыт сиэмэ ситиитин кэтии сылдьан, сүтүгэ суох хомуйуохтара диэн эрэнэбит.
Прокопий Белолюбскай, Уус Алдан улууһун кылаабынай агронома