Гаврил Гаврильевич улуус историятын сиһилии үөрэтэн, матырыйааллары булан, архыыптары хасыһан оҥорбут улахан үлэтин сиһилии иһитиннэрдэ. Ол курдук, хантан хааннаахпытын, кимтэн кииннээхпитин, өбүгэлэрбит сирдэрин-уоттарын, олохторун-дьаһахтарын, 500 үйэ анараа өттүгэр кимнээх олорон ааспыттарын, нэһилиэктэр, улуус тэриллиитин архыып докумуоннарыгар, норуот сэһэннэригэр, үһүйээннэргэ олоҕуран олус умсугутуулаахтык кэпсээтэ. Оччотооҕу үлэ-хамнас, олох-дьаһах киэҥник сырдатыллан, ол саҕанааҕы көлүөнэ ыарахан кэми хайдах курдук күүстээх санаалаах, тулуурдаах, дьулуурдаах буолан туораабыттарын, сүрдээх иллээхтик-эйэлээхтик олорбуттарын ахтан-санаан сырдатта. Илья Прокопьевич Бэрт Ууһун нэһилиэгин историятын сүүрбэ биирис үйэ бүгүҥҥү күнүгэр диэри кэпсээтэ. Нэһилиэк культурнай, духуобунай сайдыытын сырдатта. Аҕа дьоммут Аҕа дойду сэриитигэр Улуу Кыайыытын, дойду огдолуйбут олоҕун чөлүгэр түһэриигэ ыарахаттары аахсыбакка үлэлээбитин туһунан иһитиннэрдэ. Пелагея Егоровна улуус историятын, 9 дьоруойдаах улуус буоларбыт туһунан киэн тутта кэпсээтэ.
Бүгүҥҥү тэрээһиммит сыалын толору ситтэ диэн бэлиэтиибит. Киэҥ саалаҕа мустубут оскуолабыт үлэһиттэрэ, 8-11 кылаас үөрэнээччилэрэ элбэҕи эбинэн, астынан-дуоһуйан тарҕастылар.
Нюргуяна Хорунова, Сыырдаах орто оскуолатын дириэктэрин солбуйааччы.