Баһылай Бурнаһыап – холобур буолар биир дойдулаахпыт

Мин иннибэр Москуба куоракка Щепкин аатынан тыйаатыр үрдүкү училищетын устудьуоннарын 50 сыл анараа өттүгэр бэчээттэммит хаартыскалара сытар. Кинилэр ортолоругар биир дойдулаахпыт Хомустаах бөһүөлэгин олохтооҕо Василий Бурнашев баар.

Василий Бурнашев Лөгөй орто оскуолатын 1969 сыллаахха бүтэрэн баран, Москуба куоракка артыыс идэтигэр үөрэнэ киирэр. Кинини кытта Андрей Борисов, Степанида Борисова, Изабелла Николаева, Наталья Степанова, Домна Уйгурова, Степан Сивцев, Анатолий Николаев уо.д.а. биллэр артыыстар үѳрэммиттэрэ. Үөрэҕин ситиһиилээхтик бүтэрэн, Саха драмтыйаатырыгар үлэлээбитэ. Комедия да, драма да жанрдарыгар бэркэ ис-иһиттэн арыллан оонньуура. Кэнники кулууп сэбиэдиссэйинэн, Хомустаах сүрүн оскуолатыгар учууталынан үлэлээбитэ.

Хомустаах оскуолатыгар Василий Васильевичтыын биир кэмҥэ үлэлээбиппит. Кини төрүт культураны үөрэтэрэ, оччолорго Саха концепцията үѳрэх тэрилтэлэригэр күүскэ киирбитэ. Василий Бурнашев элбэх идеялаах, саҥа көрүүлэрдээх буолан, кылааһын иһигэр балаҕан оҥорон, элбэх сахалыы матырыйаалы булан, кабинетын тупсарбыта, оҕолор интэриэстэрин тардыбыта. Кини бэйэтэ сахалыы куттаах-сүрдээх, айылҕалыын алтыһар, киниэхэ сүгүрүйэр киһи. Онон ол билиитин, сатабылын оҕолорго тиэрдибитэ. Уруоктара олус сэргэх, сонун буолааччылар. Араас түбэлтэлэри, түгэннэри сэһэргээн оҕолор болҕомтолорун тардара. Кэпсиирэ үчүгэйэ, билэрэ элбэҕэ сөхтөрөрө.  Артыыс үөрэхтээх буолан, уруокка артыыстаан да ылара. Оскуолаҕа ыытыллар араас фестивалларга, куонкурустарга сценарий суруйара, сценкалары, пьесалары туруорара. “Кыһыл былаах”, “Истэн, билэн бараахтаабыта” туруорууларын олохтоохторго көрдөрбүтүн истиҥник саныыллар. Фольклор жанрдарыгар оҕолору эмиэ дьарыктыыра. Кыайыы 65 сылыгар ыһыахха Хомустаах олохтоохторо сэрии кэмигэр хайдах үлэлээбиттэрин, дьоннорун аччыктааһынтан быыһаабыттарын туһунан театрализованнай туруорууну көрдөрбүппүт. Ол сценарийын уонна туруоруутун Василий Бурнашев бэйэтэ оҥорбута.

Василий Бурнашев – бэриниилээх кэргэн, амарах аҕа, элэккэй эһэ. Сайын сиэннэрин кытта тэлиэгэлээх атынан айаннаан эрэр буолааччы. Алааска илдьэ баран хоннорор, батыһыннара сылдьан сир астыыр. Москубаҕа олорор сиэннэрэ уу сахалыы саҥараллар.

Василий Васильевич 2016 сыллаахха өрөспүүбүлүкэ уопсастыбаннаһа тэрийэн ыыппыт хоһоон ааҕыытын күрэһигэр “Сахалар иһэллэр” диэн бэйэтэ айбыт хоһоонун ааҕан 3-с миэстэ буолбута. 2018-2019 сс. Никита Аржаков уһулбут “Тыгын Дархан” киинэтигэр Бахсыгыр баай оруолун итэҕэтиилээхтик оонньообута. Билигин сынньалаҥҥа олорон айар, суруйар, киинэлэргэ, угуйуктарга уһуллар, араас тэрээһиннэргэ кыттар. Ааспыт сылга куорат оҕолорун киинэ устар бөлөҕө Екатерина II ыраахтааҕы кэмин көрдөрөр историческай киинэни устан Россия куонкуруһугар кыттан бастакы миэстэ буолбуттар. Бу киинэҕэ Василий Бурнашев Сэһэн Ардьакыап оруолун толорбут этэ.  “Санааларым миэнэ” диэн хоһооннорун хомуурунньуга кинигэ буолан бэчээттэммитэ. 2024 сылга “Күрүлгэн” сурунаал бастакы таһаарыытыгар “Таптал баарын тухары” диэн айымньыта киинэ сценарийын быһыытынан суруллубута бэчээттэммитэ. Улууска ыытыллыбыт Уйбаан Бахсылыырап хоһооннорун  ааҕыы күрэһигэр Гран-при буолбута, олохтоох хаһыаппыт уопсастыбаннай кэрэспэдьиэнэ.

Баһылай Бурнаһыап төһө да 75 сааһын туоллар, чөл олоҕунан, актыыбынай позициятынан, төрөөбүт дойдутугар бэриниилээҕинэн биһиэхэ, эдэр дьоҥҥо, холобур буолар.

Яна Новгородова, уопсас. кэрэсп.